(วางเมาส์บนรูปภาพ เพื่อดูส่วนขยายภาพ)
วัดศรีจันทร์และพิพิธภัณฑ์ประภัสร์จันทโชติ บ้านนาอ้อ ต.นาอ้อ อ.เมือง จ.เลย พิพิธภัณฑ์พื้นบ้านวิจารณ์สังฆกิจ ตั้งอยู่ภายในวัดศรีจันทร์ บ้านนาอ้อ ตำบลนาอ้อ อำเภอเมือง จังหวัดเลย เดิมตำบลนาอ้อมีเขตการปกครองไปถึงตำบลศรีสองรัก เมื่อมีประชากรเพิ่มขึ้น พ.ศ.2530 จึงได้แบ่งเขตการปกครองออกเป็น 2 ตำบล คือ ตำบลศรีสองรักปัจจุบัน และเทศบาลตำบลนาอ้อ บ้านนาอ้อเป็นหมู่บ้านเก่าแก่ที่มีอายุกว่า 300 ปี ผู้คนสืบเชื้อสายมาจากเวียงจันทน์และหลวงพระบางเดิมเรียกบ้าน “หนองวังขอน” เพราะมีหนองน้ำขนาดใหญ่และมีขอนไม้อยู่กลางหนองน้ำ ต่อมาปี 2226 ชาวบ้านได้มาตั้งถิ่นฐานเพราะเป็นพื้นที่อุดมสมบูรณ์ เรียกว่า “บ้านนาอ้อ” และได้ตั้งวัดศรีจันทร์ขึ้นเป็นวัดแรก ได้นิมนต์เจ้าหัวพ่อเมืองขวาและเจ้าหัวพ่อรางคำ ชาวมุกดาหารที่จาริกธุดงค์เข้ามาในบ้านนาอ้อพร้อมกับหีบหนังสือใบลานติดตัวมาเป็นจำนวนมากเข้ามาเป็นเจ้าอาวาส วัดศรีจันทร์จึงเป็นศูนย์กลางของชุมชนในการทำกิจกรรมทางศาสนารวมถึงการเรียนหนังสือของพระภิกษุสามเณรของวัดด้วย หลังปี 2464 พระราชบัญญัติประถมศึกษากำหนดให้เรียนภาษาไทยกลางเป็นหลัก เจ้าครูวิจารณ์สังฆกิจ (พระครูพา) เจ้าอาวาสในขณะนั้นจึงได้หันมาสอนอ่านเขียนภาษาไทยกลาง พระครูวิจารณ์สังฆกิจ เป็นคนบ้านปากหมาก ตำบลนาอ้อ อำเภอเมือง จังหวัดเลย มีความรู้แตกฉานในวิชาหลายสาขา ทั้งภาษาขอม ลาว และอักษรไทยกลาง ทั้งยังมีพรสวรรค์ในการวาดภาพสัตว์ เป็นเจ้าอาวาสวัดศรีจันทร์ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2457 และดำรงตำแหน่งเจ้าคณะเมืองเลย ท่านเป็นพระนักพัฒนาคนสำคัญ มีการสร้างศาลาการเปรียญ ซ่อมแซมโบสถ์ สร้างพระประธาน สร้างเจดีย์องค์ใหญ่ เข้มงวดในระเบียบวินัยสงฆ์ ริเริ่มตั้งโรงเรียนวัดสอนภาษาไทยกลาง ชาวบ้านเคารพและศรัทธาท่านมากอุปนัยคุณูปการนานับที่ท่านสร้างให้กับบ้านนาอ้อ เมื่อบ้านนาอ้อภายใต้การสนับสนุนจากสภาวัฒนธรรมจังหวัดเลย กรมศิลปากร สภาวัฒนธรรมแห่งชาติ ก่อตั้งพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านขึ้นที่วัดศรีจันทร์ ได้อัญเชิญนามของท่านมาตั้งเป็นชื่อพิพิธภัณฑ์เพื่อเป็นอนุสรณ์ พิพิธภัณฑ์แห่งนี้ใช้กุฏิเดิมของพระครูวิจารณ์สังฆกิจเป็นอาคารจัดแสดงสถาปัตยกรรมของอาคารเป็นแบบเรือนพื้นถิ่นของจังหวัดเลย เป็นอาคารไม้ชั้นเดียว ใต้ถุนสูง การจัดแสดงภายในแบ่งเป็นสองส่วน คือ ห้องหนึ่งประดิษฐานรูปหล่อของท่านพระครู ฯ เครื่องอัฐบริขาร ภาพถ่าย และประวัติของท่าน พระพุทธรูปเก่าโบราณ คัมภีร์ใบลานและสมุดไทย พื้นที่ด้านหน้าติดกับห้องแรก จัดแสดงตู้พระธรรมรางรดน้ำรูปนาค ตรงกลางรางแกะสลักเป็นนักหัสดีลิงค์ อีกส่วนหนึ่งเป็นห้องโถงกลางจัดแสดงข้าวของเครื่องใช้พื้นบ้าน รายล้อมไปด้วยตู้ไม้ที่เก็บข้าวของเครื่องใช้ที่มีผู้บริจาคให้กับพิพิธภัณฑ์ อาทิเช่น เงินโบราณ เครื่องมือจับสัตว์ เครื่องมือทอผ้าพื้นบ้าน (ซิ่นหมี่) เครื่องดนตรีหมอลำไทเลย บุ่มใส่ผ้า (เครื่องจักรสาน) เตารีด ตาชั่ง ตะเกียง เครื่องปั้นดินเผา ถาดใส่อาหารสังกะสี ชามตราไก่ ผนังด้านหนึ่งของห้องจัดแสดง “วีรกรรมบ้านนาอ้อ” ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นบ้านนาอ้อในสมัยรัชกาลที่ 5 ยุคล่าอาณานิคมเมื่อบ้านนาอ้อถูกใช้เป็นสถานที่พักของทัพฝรั่งเศสที่ยกมาตีเมืองเลย โดยใช้ศาลาการเปรียญวัดศรีจันทร์เป็นกองบัญชาการและเกลี้ยกล่อมชาวบ้านนาอ้อให้มาร่วมด้วยแต่ไม่มีชาวบ้านคนใดร่วมมือ จนเมื่อกองกำลังของไทยยกเข้ามาชาวบ้านนาอ้อได้เข้าร่วมมือต่อสู้กับทหารฝรั่งเศสจนล่าถอยไป ปัจจุบันยังเหลือหลักฐานปรากฏ คือ ที่เขี่ยบุหรี่ทองเหลืองของฝรั่งเศส จัดแสดงไว้ที่พิพิธภัณฑ์ และส้วมฝรั่งเศสจำนวน 2 ห้อง อยู่ในบริเวณวัดศรีจันทร์
26-12-2016 Views : 4875
|
