วัดโพธิ์ชัยบ้านโคกใหญ่ สกุลช่างญวน
“วัดโพธิ์ชัยโคกใหญ่” บางครั้งเรียก “วัดโพธิ์ชัยโคกใหญ่โคกคำ” เดิมชื่อ
“วัดโพธิ์ชัย” (ซึ่งต่อไปผู้เขียนจะเรียกชื่อวัดนี้ว่า “วัดโพธิ์ชัย”) จากประวัติศาสตร์
มุขปาฐะที่รวบรวมได้จากชุมชนกล่าวว่า การสร้างวัดแต่เริ่มแรกยังไม่มีการสร้างสิม
ต่อมาในช่วงที่ยาคูพวนเป็นพระอุปัชฌาย์ เริ่มมีการบวชพระมากขึ้น อันเป็นมูลเหตุ
ให้มีการสร้างสิมขึ้นในเวลาต่อมา สิมหลังนี้สร้างขึ้นใน พ.ศ. 2479 ในระหว่าง
ที่ยาคูปู่ลือเป็นเจ้าอาวาส ใช้เวลาการก่อสร้างประมาณ 2 ปี 7 เดือน แล้วเสร็จในปี
พ.ศ. 2481 นับถึงปัจจุบัน มีอายุกว่า 70 ปีมาแล้ว
สิมวัดโพธิ์ชัยเป็นสิมทึบ สร้างด้วยอิฐถือปูนแบบมีเสารับปีกนกและ
มีมุขหน้า มีผังพื้นเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า หันด้านหน้าไปทางทิศตะวันออก มีมุขด้าน
หน้าเชื่อมต่อมายังพื้นที่ตอนในของอาคาร ผังพื้นของอาคารจำแนกออกเป็น 2 ส่วน
คือ พื้นที่ปิดล้อมของอาคารที่อยู่ภายใต้หลังคาประธาน ซึ่งเป็นพื้นที่ที่เป็นทางการ
สำหรับการประกอบสังฆกรรม และพิ้นที่ชายใต้ชายคาปีกนก ที่อยู่ล้อมรอบอาคาร
ประธาน กว้างประมาณ 1.50 เมตร ทำหน้าที่รองรับกิจกรรมที่ไม่เป็นทางการรวมทั้งการใช้สอยตามเพศสภาวะ (Gender) ผนังของอาคารเป็นส่วนปิดล้อมให้เกิดพื้นที่ประกอบพิธีกรรมทางศาสนา
สำหรับผนังด้านยาวมีช่องเปิด
เป็นรูปซุ้มโค้งที่ได้รับอิทธิพลทางรูปแบบและการก่อสร้างจากช่างญวน
โครงสร้างผนังก่อด้วยอิฐดินเผาขนาดใหญ่ โครงหลังคาเป็นไม้เนื้อแข็งหลัง
มุงด้วยสังกะสีตราหัวแพะ 5 มุขด้านหน้าตกแต่งด้วยลายปูนปั้นเทพพนม ด้านล่าง
ของมุขบันทึกปีที่สร้างด้วยสีคราม หน้าบันด้านหลังเป็นผนังเรียบ ตกแต่งด้วยการ
เขียนสีลายเทวดาและสัตว์ในป่าหิมพานต์ หัวเสานางเรียงที่รับหลังคาปีกนก
เป็นปูนปั้นคล้ายลายกนก ด้านบนของซุ้มหน้าต่างและซุ้มประตูทางเข้าประดับ
ด้วยปูนปั้นและภาพเขียนสีรูปสัตว์และเทวดาอย่างง่ายๆ บันไดด้านหน้าผายออก
ราวบันไดเป็นปูนก่อที่เจาะทำช่องลูกกรงเป็นรูปไข่ทางตั้ง ส่วนหลังคาเดิมมีปั้นลม
เป็นไม้ ไม่มีช่อฟ้า ปั้นซายในภาษาท้องถิ่นหรือเชิงชายตัวในไม่มีลวดลายแกะสลัก
แต่ติดกระจกแก้วกลมเป็นระยะ ซึ่งส่วนของปั้นลมปัจจุบันได้สูญหายไปไม่ปรากฏ
ร่องรอยให้เห็น
ส่วนบนของผนังภายในสิมมีฮูปแต้มหรือภาพจิตรกรรมฝาผนัง
ทั้ง 4 ด้านที่เขียนเรื่องเวสสันดรชาดกทั้งสิบสามกัณฑ์ (สิมบางหลังอาจเขียนเรื่อง
สินไซ แต่เวสสันดรชาดกเป็นเรื่องราวได้รับความนิยมเขียนฮูปแต้มมากที่สุด)
แต่มีบางส่วน เช่น บริเวณที่อยู่ใกล้พระพุทธรูปยังเป็นเส้นร่าง
ดินสอรูปช้างน่าจะเป็นภาพมารวิชัยซึ่งแสดงให้เห็นว่าช่างยังเขียนไม่เสร็จส่วนด้านหน้าของสิมมีธาตุปูนปั้นลายเป็นรูปช้างและเสือที่สร้างขึ้นเพื่อ
บรรจุอัฐิ และยังออกแบบให้ใช้บรรจุน้ำได้ด้วย ตั้งอยู่เยื้องไปทางด้านซ้ายและขวา
2 หลัง เป็นฐานสี่เหลี่ยมขนาด 1.40x1.77 เมตร ธาตุด้านซ้ายมีการบันทึกประวัติ
การสร้างไว้ว่า เพื่ออุทิศให้แก่ผู้วายชนม์ แต่ตัวหนังสืออยู่ในสภาพเลอะเลือน
ไม่สามารถอ่านได้
สำหรับประวัติการก่อสร้างของสิม ยังอยู่ใูนความทรงจำของคุณยายบับพา
ภูเนตร อายุ 94 ปี ซึ่งเป็นผู้อาวุโสสูงสุดของหมู่บ้านและยังได้ร่วมก่อสร้างสิม
ดังกล่าวด้วยเล่าว่า แต่เดิมตัวสิมไม่มีประตู เนื่องจากสมัยก่อนไม่มีคนกล้ามาขโมย
ของวัด เมื่อก่อนมีพระพุทธรูปที่แกะสลักจากไม้และเขาควายเป็นจำนวนมาก
ประดิษฐานไว้ในสิม ในเทศกาลสงกรานต์ในอดีตทางวัดอัญเชิญออกมาให้ญาติโยม
สรงน้ำเป็นประจำทุกปี ในช่วงหลังพระไม้เหล่านี้ได้สูญหายไปไม่ปรากฏเหลืออยู่ที่
วัดแห่งนี้แล้ว อีกทั้งทางวัดไม่ได้จัดทำการหรือบันทึกภาพไว้
ข้อมูล : วารุณี หวัง / ทรงยศ วีระทวีมาศ / กุลศรี ตั้งสกุล
เนื้อหา ฮูปแต้มเรื่องมหาเวสสันดรชาดก วัดโพธิชัย บ้านโคกใหญ่
ดูแผนที่ขนาดใหญ่ขึ้น
|
|
สถานที่ตั้ง : วัดโพธิ์ชัยโคกใหญ่ บ้านโคกใหญ่ ตำบลบัวบาน อำเภอยางตลาด จังหวัดกาฬสินธุ์
ถ่ายภาพเมื่อ : 20 พฤษภาคม 2556
วันติดตั้งหน้าเว็บ : 28 พฤศจิกายน 2556
จำนวนผู้เข้าชม : 1722 ครั้ง
หมายเหตุ : เว็บมาสเตอร์เดินทางไปชมและถ่ายภาพเอง, ข้อมูลจาก : อินเตอร์เน็ต
|
28-11-2013 Views : 1723