วัดเสมาท่าค้อ
สิมวัดเสมาท่าค้อ เป็นสิมทึบ เป็นสถาปัตยกรรมพื้นเมืองอีสานแท้้ สร้างขึ้นเมื่อราวปี พ.ศ. 2412 ภายในสิมมีพระพุทธรุปประดิษฐานอยู่ คือ หลวงพ่อเกศมงคล สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2448 (ปัจจุบันเป็นพระประธานองค์ใหม่) ตำแหน่งที่ตั้งสิม ลึกลงไปประมาณ 2.5 เมตร เกิดจากการถมที่รอบๆ เพื่อให้แข็งแรงเนื่องจากวัดตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำชี
ลักษณะสิม เเปลนรูป 4 เหลี่ยม กว้าง 7 เมตร ยาว 11 เมตร มุขหน้าบันไดทอดยาวขึ้นเฉพาะด้านหน้า สิมหลังนี้หันหน้าไปทางทิศตะวันออก ผนังก่ออิฐฉาบปูนสูง 3.30 เมตร เจาะช่องหน้าตางด้านละ 2 ช่อง ฐานแอวขันสูง 1.60 เมตร ปั้นปูนเป็นบัวปากพานสวยงามมาก หลังคาทรงจั่วชั้นเดียว สิมเหล่านี้มีความสมบูรณ์ในงานตกแต่งอย่างเต็มที่ นับเป็นสิมตัวอย่างของอีสานที่สมบูรณ์หลังหนึ่ง
จุดเด่นของสิม
1. โหง่ เหนือยอดปลายหน้าจั่ว แกะไมัอกหนา ยอดเรียวยาว สบัดอ่อนช้อย และประดับกระดิ่ง
2. ลำยอง จำหลักไม้ ไม่ลึกมากนัก เป็นลายสานไขว้ คล้ายตัวเหงา มีดอกไม้กลมแทรกจังหวะ สามดอก ประดับกระจกตรงกลางดอกไม้
3. หน้าบัน หรือ สีหน้า เป็นลักษณะทั่วไปของสิมอีสาน คือ รูปแบบเป็นพระอาทิตย์ เปล่งรัศมี ตรงมุมประดับลายดอกไม้กลมใหญ่ด้านละหนึ่งดอก ด้านล่าง มีดอกไม้กลมเล็กๆ สามดอก วางจังหวะเท่ากัน เหนือดอกไม้ใหญ่ที่เสมือนหนึ่งเป็นพระอาทิตย์ มีดอกไม้สี่เหลี่ยมมุมหงาย บริวารอีกสามดอกเล็กๆ เรียงขึ้นไปตรงยอด
4. หางหงส์ จำหลักไม้ด้านเดียว เป็นหัวพญานาค
5. ช่อฟ้า เป็นลักษณะไม้กลึง เป็นปล้องๆ จากใหญ่ไปหาเล็ก ประดับด้วยกระดิ่ง
6. รวงผึ้ง จำหลักไม้ด้านเดียว ลึกประมาณ 1 นิ้ว เป็นลายก้านขด มีราหูอมจันทร์เป็นจุดกำเนิดลาย มีเสา 2 ต้น ซ้าย-ขวา แบ่งจังหวะลาย 3 โค้ง มียอดเป็นกระจัง 2 อัน ห้อยลงมา
7. ปูนปั้นมุขบันได ตรงบันไดทางขึ้นเป็นรุปพญานาค มีหงอน อ้าปาก ตรงตาประดับด้วยแผ่นโลหะ กดเป็นรูบุ่มลงไปแทนดวงตา
8. ประตู ช่องประตู และหน้าต่าง เจาะเป็นช่องและมีวงกบไม้ วิ่งเส้นรอบๆ ไม่มีการจำหลักไดๆ มี 1 ประตู 4 หน้าต่าง (ด้านละ 2 ช่อง)
9. ฐานสิมหรือเอวขัน เป็นแบบเอวขันปากพานที่สวยงามได้สัดส่วนอีกแห่งหนึ่ง
10. คันทวยหรือแขนนาง แกะไม้เลียนแบบพญานาค โดยส่วนหัวอยู่ด้านล่าง หางอยู่ด้านบน ด้านละสีตัว ฝังจมลงไปในตัวสิม ลักษณะน่าจะใช้ประดับมากกว่าการพยุงรับน้ำหนักหลังคา ฝั่งซ้ายและฝั่งขวา มีสภาพต่างกัน โดยฝั่งซ้ายชำรุด ลวดลายเลือนไปมาก แต่ฝั่งขวามีความสมบูรณ์มาก ลายชัดเจน ลักษณะคันทวยทั้งหมดเป็นพญานาค ตรงกลางลำตัว ตัวที่ 1 แกะเป็นรูปผู้หญิงเปลือย ผมปิดถึงหู ท่านั่งเหมือนนั่งบนเก้าอี้ สองมือปิดหน้าอกไว้ ตัวที่ 2 แกะเป็นรูปชายหนุมไทย หลับตายิ้ม ไว้ทรงผมมหาดไทย นั่งหยองๆ เปลือยกาย นุ่งผ้าเตี่ยว 2 มือแสดงท่าอุ้ม ตัวที่ 3 แกะเป็นรูปชายสูงวัยใส่หมวก แขนทอดลงมาตามลำตัว มือจับหน้าแข้งทั้ง 2 ข้าง ตัวที่ 4 แกะสลักเป็นชายเปลือยกาย การแกะคล้ายกับรูปผู้หญิง ตัวที่ 1 ท่านังเหมือนนั่งเก้าอี้ มือวางบนหัวเข่าทั้งสองข้าง สิ่งที่แปลกประหลาด คือ การแกะที่แสดงอวัยวะเพศชายที่ชัดเจน มีขนาดใหญ่โตทั้งอวัยวะเพศและถุงอัณฑะ (ไม่ทราบเจตนารมณ์ของผู้แกะสลัก) ฝั่งตรงข้าม ตัวที่ 4 แกะเป็นรูปลิง ตัวที่ 1-3 ไม่มีร่องรอยให้เห็น
28-11-2013 Views : 6438